Mijn laatste bezoek aan de plaatselijke openbare bibliotheek was me eigenlijk niet zo goed bevallen zodanig dat ik er sinds ben weggebleven, hoewel ik er nog wat te doen heb en ook de collectievorming stripverhalen eens aan een nader onderzoek wil onderwerpen. Bij mijn laatste ontlening had ik twee werken mee over de geschiedenis van Belgie, die ik eerder vermeld had en toch nog eens opnieuw wilde bekijken;
[De geschiedenis van Belgie in Woord en Beeld] en
[Het Belgisch Labyrinth]. Daarnaast had ik nog twee werken mee over Wicca;
[Wicca-Handboek] van Scott Cunningham en
[De Wicca-Gids] en een stripverhaal van de
[Murena-cyclus]. Daarmee had ik mijn totaal van vijf werken opgebruikt. Zoals steeds was ik te laat met het terugbrengen van de boeken. Je hebt tenslotte al wat tijd verbruikt om te gaan grasduinen in de plaatselijke collectie en ze mee naar huis te voeren. De uitleentermijn een eerste maal net verstreken zijnde was ik er nog in geslaagd deze te verlengen via de website van de bibliotheek op het internet, maar daarna waren ze weer blijven slingeren en ik was bijna twee weken over tijd. Normaal vind ik dat niet zo erg, met het betalen van de boete steun je de bibliotheekwerking. Maar bij deze gelegenheid kwam ik tot de vaststelling dat men het reglement gewijzigd had en de boete voor achterstallige boeken berekend werd per dag in plaats van per week, zodanig dat de afrekening opliep tot bijna tien euro, hetgeen ik als uitkeringstrekker toch ervaar als een ernstige aanslag op mijn portemonnee. Maar daar wilde ik het nu eigenlijk niet zo over hebben, wel over de invoering van het nieuwe catalogiserings- en plaatsingssysteem ZIZO. Bij voorgaande bezoeken was het me al opgevallen, maar toen dacht ik dat het nieuwe plaatsingssysteem een lokale gekte was, tot bleek dat de invoering thans algemeen is geworden voor de openbare bibliotheken in Vlaanderen.
Zoals ik in mijn blog-artikelen
[Boeken Digitaal Catalogiseren] en
[Livres] aanstipte is
[SISO] een op
[Dewey] gebaseerd plaatsings- en catalogiseringssysteem dat in de Vlaamse Openbare Bibliotheken wordt gebruikt. Echter is in de recente jaren het
[ZIZO] ingevoerd. Daarmee wordt enigszins afgestapt van de Dewey Classificatie.
Toen ik enige tijd terug enige werken uit de reeks
[Geschiedenis en Cultuur] afhandelde in de catalogus van mijn eigen collectie, zoals
[De Geschiedenis van Carthago] en
[De Geschiedenis van Griekenland] was ik even verwonderd dat deze boeken al een gekleurd signatuur met pictogram op de rug vertoonden en vroeg me af hoe dat dan kon, tot mijn cent viel, deze boeken waren afgevoerd uit de jeugd-afdeling van een bibliotheek, waar het ZIZO eerder ingang vond. 'Uiteindelijk hebben de critici en tegenstanders van SISO het dan toch gehaald' dacht ik, want sinds ik kennis maakte met het SISO-systeem als jonge gebruiker van de openbare bibliotheken, meer dan 35 jaar geleden, herinner ik me dat er veel kritiek was op het SISO-systeem. Zo was het veel te ingewikkeld, was er gebrek aan overeenstemming tussen de versie die in Vlaanderen werd gehanteerd en deze die de Nederlanders gebruiken, zodanig dat er in het kleine Nederlandse taalgebied twee versies van bestonden en waren er altijd oeverloze discussies over de rubrieken en de juiste rubricering van de materialen.
Met ZIZO, dat staat voor Zonder Inspanning Zoeken, wordt er afgestapt van de bescheiden, numerieke siso-signatuur en overgestapt op een volledig label met kleurcodering, pictogrammen en de volledige benaming van de plank- en rugrubriek. De boekomslagen worden toch al ontsierd door een vlaai van een barcode voor het ISBN nummer en nog één voor het unieke collectienummer, waarom dan niet gelijk nog een vlaai van een signatuur op de rug van het boek gekleefd moet men gedacht hebben. Het ZIZO is meer een plaatsingssysteem dan een kennisbeheerssysteem, want naast domeinen spreekt men onverheuld over kast- en plankrubrieken. Want het ZIZO dat zijn 13 domeinen, 45 kastrubrieken, ca. 450 plankrubrieken en ca. 1600 rugrubrieken. De domeinen vinden hun uitdrukking in de kleur van het label en de kastrubrieken in het gebruikte pictogram.
Wat voor mij het meest in het oog springt bij al deze wijzigingen zijn vooral twee zaken. Vooreerst de hele rubriek Esoterie verhuist van de indeling onder psychologie-parapsychologie naar de rubriek Spiritualiteit-Esoterie die onderverdeeld zit onder domein Filosofie en Religie. Ten tweede zijn de juridische werken die eerder samenzaten onder de rubriek Recht (39), nu verspreid over de verschillende rubrieken waar ze betrekking op hebben zo bvb. de werken over echtscheiding bij relaties, die over het verkeersrecht bij verkeer en vervoer enz., zodanig dat in de rubriek recht zelve enkel nog de algemene werken zitten.
Om meer te weten te komen over ZIZO:
Vijf Boekenkasten
Voor het plaatsingssysteem van de eigen particuliere bibliotheek merkte ik al eerder op dat er gebruik kan worden gemaakt van de systematiek van de rubrieken van een encylopedie. Zelf plan ik een plaatsing in een vijftal kasten, waarvan de indeling deels wordt ontleend aan de indeling van
[Orbis Systematische Encyclopedie] (Grolier) in vijf boekdelen. Mijn opstelling in vijf kasten zou er dan ongeveer zo uitzien:
- TAAL EN LETTERKUNDE
- Woordenboeken
- Encyclopedie Wereldliteratuur, Literaire Naslagwerken
- Bloemlezingen
- Literaire Werken van diverse auteurs
- FILOSOFIE, RELIGIE, ESOTERIE
- Christendom
- Hindoeïsme
- Boeddhisme
- Spiritualiteit - Esoterie
- Yoga
- Kabbala
- Astrologie
- Tarot
- Wicca
- HUMANE WETENSCHAPPEN, RECHT EN ECONOMIE
- Geneeskunde
- Psychologie
- Onderwijs- en opvoedkunde
- Gezinswetenschappen
- Vrije Tijdsbesteding
- Antropologie
- Sociologie
- Economie
- Rechtswetenschap
- NATUURWETENSCHAPPEN
- Wiskunde
- Astronomie
- Aardrijkskunde
- Geologie
- Scheikunde
- Biologie
- Plantkunde (m.i.v. tuinieren en geneeskrachtige kruiden)
- Dierkunde
- Fysica en Techniek
- GESCHIEDENIS EN GEOGRAFIE
- Archeologie
- Geschiedenis
- Westerse Cultuurgeschiedenis
- Geschiedenis van Belgie (lage landen)
- Lokale Geschiedenis
- Kunstgeschiedenis
- Historische Romans en verhalen
- Landenbeschrijvingen
- Toeristische reisgidsen
- Reisverhalen en -verslagen
- Lokale dokumentatie
Voor het ogenblik ontbreken echter nog ruimte en enige kasten om dit ideaal waar te maken, zodat ik nog steeds genoodzaakt zal blijven bij de plaatsing van de boeken rekening te houden met hun formaten en een deel zelfs niet in een kast te zetten maar te stockeren.
